Wat zijn pellets ?
Pellets zijn kleine houtpellets die verkregen worden door zaagsel zeer sterk samen te persen in een speciaal daarvoor ontworpen pers. Ze zijn hoofdzakelijk gemaakt van 100% natuurlijke houtresten die ontstaan tijdens het zaagproces: zaagsel, schaafsel en andere bijproducten. Pellet is hout, en niets dan hout!
Het grote voordeel van deze kleine houtpellets is hun zeer hoge calorische waarde, hun grote homogeniteit en hun vloeibaarheid, waardoor verwarmingstoestellen een uitstekend rendement hebben en volledig geautomatiseerd kunnen worden.
Het zeer lage vochtgehalte van pellets - minder dan 10% (een droog houtblok heeft een vochtgehalte van ongeveer 20%: er zit twee keer zoveel water in!) - geeft ze een hoge calorische waarde, gemiddeld 4.800 kWh per ton, het equivalent van 480 liter stookolie of 480 m³ gas!
Homogeniteit is een belangrijke factor: de pellets moeten voldoen aan gestandaardiseerde kwaliteitscriteria om een volledig automatische werking van verwarmingstoestellen mogelijk te maken, of het nu gaat om een kachel of een ketel.
Door de hoge dichtheid kan het worden opgeslagen in kleine volumes (ongeveer 650 kg/m³) en efficiënter worden vervoerd dan andere vaste brandstoffen.
Geheimen van de productie van houtpellets
Geheimen? Er zijn geen geheimen, geen mengsels of ingewikkelde recepten: pellets zijn hout en niets dan hout !
De levering van grondstoffen
De belangrijkste grondstoffen zijn bijproducten van houtzagerijen: zaagsel, schaafsel en verschillende afsnijdsels, enz. Het belangrijkste is dat deze producten uitsluitend bestaan uit natuurlijk hout zonder schors : geen vernis, lijm, verf, enz. Houtafval is geen grondstof voor de productie van pellets.
De meeste pelletproducenten in België zijn zagerijen die hun activiteiten hebben gediversifieerd om hun eigen bijproducten te gebruiken. Ze halen hun hout uit lokale bossen (binnen een straal van 150 tot 200 km), wat ook garandeert dat de houtbron duurzaam en in overeenstemming met de wet wordt beheerd.
Drogen
Het zaagsel wordt gedroogd in een vochtgeregelde droger. Het doel is om te drogen, maar niet te veel, omdat een deel van het water nog zal verdampen tijdens het comprimeren.
De energie die nodig is voor het drogen wordt over het algemeen geleverd door ketels die worden gevoed door restproducten die niet worden gebruikt voor de productie van pellets, zoals schors, takken, ... Het proces is dus volledig gebaseerd op hernieuwbare energie en het gebruik van bijproducten !
Slijpen en comprimeren
De grondstof wordt dan vermalen (verfijnd) om de deeltjesgrootte te homogeniseren en het zaagsel wordt samengeperst in een walspers.
Deze persen het zaagsel door een cirkelvormige matrijs met honderden kleine conische gaatjes (voor de compressie), waardoor kleine cilinders van hout (pellets) worden gevormd. Messen aan het einde van de pers egaliseren de grootte van de pellets.
Er worden geen lijmen of andere additieven toegevoegd om de samenhang van de pellet te verzekeren. Het is een natuurlijk bestanddeel van hout, lignine, dat onder de hoge druk en wrijving in de pers verglaast en fungeert als de lijm in de pellet.
Deze bewerking vereist de meeste mechanische energie. Deze energie wordt meestal geleverd door een warmtekrachtkoppelingseenheid op basis van biomassa, die niet alleen de warmte levert die nodig is voor het drogen, maar de fabriek ook van elektriciteit voorziet! Tot zover hernieuwbare energie!
Koelen en zeven
Om ervoor te zorgen dat de pellets stabiel blijven tijdens de opslag, worden ze gekoeld wanneer ze de pers verlaten. Daarna worden ze gezeefd om te lange of te kleine pellets en houtstof (fines) te verwijderen. Ongewenste fracties worden opnieuw in het proces geïnjecteerd zodat ze opnieuw door de pers kunnen: er gaat niets verloren!
Verpakking
De pellets worden vervolgens verpakt:
In zakken : pellets worden in zakken van 10 tot 15 kg verpakt en op pallets geplaatst.
Bulk : pellets worden opgeslagen in silo's of rechtstreeks in een vrachtwagen geladen.
De juiste pellets voor het juiste toestel !
Het is een beetje zoals de jager : er zijn goede en slechte kogels…
Elke zichzelf respecterende pellet moet voldoen aan een reeks specifieke kwaliteitseisen. Er bestaat zelfs een internationale norm (ISO 17225-2) die de kenmerken van een "goede" pellet definieert: minimale en maximale grootte, maximaal vochtgehalte, asgehalte, hoeveelheid fijne deeltjes, calorische waarde, dichtheid, ...
Veel fabrikanten van verwarmingstoestellen, of het nu gaat om kachels of ketels, verwijzen naar deze norm en eisen dat de pellets die in hun toestellen worden gebruikt voldoen aan de eisen, op straffe van verlies van garantie in geval van een defect aan de brandstof. De Belgische wetgeving vereist ook dat pellets die op de markt worden gebracht voldoen aan de vereisten van deze norm.
Maar wat kun je als consument doen om er zeker van te zijn dat de pellets die je koopt echt voldoen aan de wetgeving? Koop gewoon gecertificeerde pellets! Certificatielabels geven consumenten de garantie dat de pellets voldoen aan de kwaliteitseisen van de norm. Certificering garandeert ook dat de productie gebeurt volgens een proces dat gecontroleerd en gevalideerd is door een onafhankelijke instantie.
Daarom is het belangrijk dat je gecertificeerde houtpellets eist van je leverancier !
In België is het meest voorkomende certificeringslabel "ENplus". Meer informatie over certificering.
Welke verpakking voor welke installatie ?
Afhankelijk van je type verwarming en waar je het opslaat, kan je houtpellets kopen.
In zakken: pellets zijn meestal verpakt in zakken van 15 kg, die rechtstreeks kunnen worden opgehaald bij een plaatselijke distributeur of supermarkt, of thuis kunnen worden bezorgd op een pallet. Ze kunnen ook worden verpakt in meermalige containers. Dit type verpakking is ideaal voor het voeden van een kachel of voor wie weinig ruimte heeft en dus regelmatig pellets kan kopen naargelang zijn verbruik. De prijs is over het algemeen wel iets hoger dan bij levering in bulk.
In bulk: pellets worden "in bulk" verdeeld door professionals die zijn uitgerust met een speciale tankwagen met weegsysteem aan boord. Net als de olietanker komt je leverancier bij je thuis om je pelletsilo te vullen. Dit type verpakking is ideaal voor centrale verwarming en stelt je in staat om grote bestellingen in de tijd te plaatsen, tegen een lagere prijs dan een zak. Om de kwaliteit van de pellets te behouden, moeten de opslag en de levering aan bepaalde voorwaarden voldoen: lees er meer over.