Luchtkwaliteit
Bij elke verbranding komen emissies vrij die het milieu en de menselijke gezondheid vervuilen. Houtverbranding genereert verontreinigende stoffen zoals fijne deeltjes (PM), polycyclische aromatische koolwaterstoffen en vluchtige organische stoffen, die schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid en bijdragen aan de vervuiling van de buitenlucht. Om deze problemen aan te pakken, stelt de EcoDesign-norm eisen aan de deeltjesuitstoot en het rendement van houtgestookte toestellen.
Fijne deeltjes
PM (Particulate Matter in het Engels) zijn fijne deeltjes die in de lucht zweven. Deze worden ingedeeld op basis van hun grootte: PM10 met een diameter van minder dan 10 micrometer en PM2.5 met een diameter van minder dan 2,5 micrometer. De kleinste deeltjes blijven langer in de atmosfeer hangen en kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid doordat ze het longstelsel binnendringen (irritatie, aandoeningen van de luchtwegen, enz.).
Het AWAC (Waals Agentschap voor Lucht en Klimaat) wijst erop dat de uitstoot van fijne deeltjes in Wallonië voornamelijk te wijten is aan de industrie, de residentiële sector, het wegvervoer en de landbouw. Wat de luchtkwaliteit betreft, voldeed Wallonië in 2019 aan de Europese normen voor de bescherming van de menselijke gezondheid. De situatie is anders als we verwijzen naar de richtwaarden van de WHO, die strenger zijn en waar Wallonië dichter bij wil komen. Voor de residentiële sector is de belangrijkste doelstelling om de uitstoot van fijne deeltjes te verminderen, met name door verwarming met houtblokken, door efficiëntere systemen te installeren en de gebruikers te sensibiliseren (geef de voorkeur aan droog hout, voer regelmatig onderhoud uit aan de installaties en schoorstenen, enz.)
Onvolledige verbranding
Het probleem van vervuilende emissies is voornamelijk te wijten aan onvolledige verbranding. Bij houtverwarming is het gebruik van verouderde apparatuur of brandstof van slechte kwaliteit een factor in slechte verbranding en, meer in het bijzonder, in de uitstoot van fijne deeltjes. Innovaties in verwarmingstechnologie bieden nu toestellen die zo volledig mogelijk kunnen verbranden. Maar goede apparatuur is niet genoeg: je hebt drie dingen nodig: een goed toestel (en schoorsteen), een goede brandstof en goede werkpraktijken!
De juiste gebaren
Het is de verantwoordelijkheid van iedereen om bij te dragen aan een volledige verbranding door goede praktijken toe te passen en hun houtkachel regelmatig te onderhouden. Op deze manier helpen consumenten de luchtkwaliteit te behouden voor toekomstige generaties!
Om het risico op de uitstoot van fijne deeltjes verder te beperken, bevelen ADEME en de Waalse bewustmakingscampagne "La Maîtrise du Feu" beide bepaalde beste gebruikspraktijken aan :
- Vermijd het verbranden van groenafval (50 kg groenafval dat in de open lucht wordt verbrand, stoot evenveel fijnstof uit als ongeveer 13.000 km die in een nieuwe auto worden afgelegd - Bron: Ministère de la Transition écologique et de la Cohésion des territoires)
- Verbied het gebruik van open haarden
- gebruik een efficiënt apparaat (vervang je oude verwarming door een nieuwer, efficiënter model)
- Volg de gebruiksaanwijzing van uw toestel
- Leeg de aslade regelmatig
- Laat uw toestel en de ventilatiekanalen jaarlijks onderhouden door een vakman
- Gebruik brandstof van goede kwaliteit
Een vuile ruit betekent een slechte verbranding en dus een hogere uitstoot van fijne deeltjes.
Al het advies van de bewustwordingscampagne "Maîtrise du Feu" is beschikbaar op hun website.
Kwaliteitspellets voor kwaliteitslucht
Een kwaliteitspellet is gecertificeerd om een vochtgehalte van minder dan 10%, de afwezigheid van lijm, diameter en lengte en een beperkt gehalte aan fijne deeltjes en as te garanderen. De twee bestaande certificeringen in België zijn DINplus en ENplus (zie de pagina "Branstofcertificaat").
Nieuwe technologieën...
Vandaag moeten haarden die in Europa verkocht worden voldoen aan de Ecodesign 2022-vereisten, die de maximale uitstoot van deeltjes vastleggen op 20 mg/Nm³ voor pelletkachels.
Moderne houtkachels verbeteren niet alleen de luchtkwaliteit, maar zijn ook energiezuiniger en zullen je geld besparen.
Het Franse laboratorium CERIC heeft een artikel geschreven over de impact van luchtkwaliteit. De conclusies zijn als volgt: het gebruik van een goede brandstof (kwaliteit, droog hout, geschikt voor de installatie, onbehandeld, etc.) in een recent toestel kan de luchtkwaliteit verbeteren. CERIC heeft aangetoond dat de uitstoot van fijne PM2,5-deeltjes met 40% is gedaald dankzij de vernieuwing van houtkachels en -ketels.
Volgens Ageden - Rhône Alpes is de emissiefactor van fijne deeltjes (PM10) met een factor 400 verminderd tussen een open haard en moderne pelletkachels.
... in constante evolutie
De houtverwarmingssector is zich bewust van het probleem van de uitstoot van fijne deeltjes en houdt zich hier al lange tijd mee bezig. De regelgeving wordt steeds strenger, wat fabrikanten ertoe aanzet om krachtige technologieën te ontwerpen die de uitstoot drastisch verminderen. Sommige technologieën van toonaangevende merken bieden zelfs uitzonderlijke resultaten, ver onder de drempelwaarden die door de regelgeving worden opgelegd (tot een factor 200 onder de drempelwaarde die door de Europese richtlijn wordt opgelegd). Eén manier om de luchtkwaliteit te verbeteren is het vervangen van oude apparaten door moderne kachels en boilers.
Wanneer pelletverwarming onder de juiste omstandigheden wordt gebruikt (moderne, efficiënte toestellen die goed geïnstalleerd en onderhouden zijn), verbrandt ze zo schoon mogelijk en produceert ze dus heel weinig vervuiling. Pellets hebben ook hun plaats in de energiemix, met het oog op het bereiken van de Europese doelstelling van koolstofneutraliteit tegen 2050.